Cmentarz parafialny

Historia, pamięć i modlitwa

Do początku XIX wieku zmarli parafianie, zgodnie z ówczesnym obyczajem, byli grzebani na cmentarzu przykościelnym. Śladem tego jest nagrobek rodziny Małowieskich z Dzierżanowa obok południowej kaplicy kościoła. Obecny cmentarz grzebalny został założony w 1837 roku, wkrótce po zbudowaniu nowej murowanej świątyni przez ks. Piotra Strzegowskiego. Powiększył go w 1899 roku ks. Władysław Leonowicz. Od połowy XIX wieku na cmentarzu stanęła drewniana kaplica, pierwotnie wystawiona w 1828 r. niedaleko dworu w Borzeniu dla rodziny Gawareckich. Kiedy w 1852 roku zmarł najsłynniejszy przedstawiciel tego rodu, historyk, regionalista i prawnik Wincenty Hipolit Gawarecki, zgodnie z życzeniem jego żony przeniesiono budowlę na cmentarz parafialny, w miejsce, gdzie spoczął jej małżonek. Drewniana kaplica przetrwała do lat 60. XX wieku. Na jej miejscu na wprost bramy stanęła w 1987 roku kaplica murowana. Jej podziemia kryją obecnie prochy trzech kapłanów: pochodzącego z Węgrzynowa ks. Jana Księżaka oraz dwóch byłych proboszczów - ks. Józefa Osieckiego oraz ks. Ksawerego Ziemieckiego. W frontowej ścianie można zobaczyć współczesne tablice epitafijne zmarłych księży i fragment nagrobka ks. Osieckiego zmarłego w 1895 roku. Na bocznej ścianie kaplicy wmurowano w 1988 roku tablicę z brązu poświęconą W.H. Gawareckiemu w 200-lecie jego urodzin.

cmentWokół kaplicy znajduje się najstarsza część orszymowskiego cmentarza. Spotkamy tu wiele prostych jak i bardzo wyszukanych w swej formie zabytkowych nagrobków z XIX w. Jednym z nich jest grób rodziny Ulatowskich - dziedziców Bród, pochodzący z połowy XIX w. Na steli z piaskowca wyrzeźbiono wieniec z liści i wpisano w niego wymowną inskrypcję: "W tym grobie czeka nas wieczny spoczynek, gdy się skończą życia chwile. Trwały jest w sercach cnoty upominek. A łzy wdzięczności padną przy mogile". Innym zabytkowym nagrobkiem jest stela z białego marmuru wskazująca miejsce spoczynku Franciszki Strzeszewskiej zmarłej w 1876 r.

Wyjątkowo bogatą formę przybrała mogiła dawnego właściciela Święcic - Józefa Nakwaskiego (zmarłego w 1886 r.). Na wapiennych "głazach" widnieje tablica inskrypcyjna i wieniec kwiatów oraz atrybuty pracy na roli: pług, grabie i snop zboża. Nagrobek zwieńczony jest złamaną kolumną (klasycystycznym motywem symbolizującym przerwane życie) z herbem Nakwaskich Prus II.

Uwagę przykuwa XIX-wieczny nagrobek rodziny Leopolda Przybyszewskiego - swojego czasu właściciela Borzenia. Jego mogiłę wieńczy niewielka kapliczka wsparta na filarach z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Znajdziemy tu również mogiłę o bardzo prostej formie - płaskiej płyty, na której wyryto napis po łacinie głoszący, iż: "tu spoczywa w ziemi przodków Franciszek Korwin Szymanowski zmarły w swej posiadłości w Nakwasinie". Z XIX wieku pochodzą również nagrobki Józefy z Żurkowskich Grzegorzewskiej i ziemiańskiej rodziny Mączewskich z Arciszewa, zaś z początków XX wieku grób rodziny Bejtów

Kilka nagrobków upamiętnia burzliwą historię Polski poprzedniego stulecia. Najstarszą tego typu jest tzw. mogiła Piłsudczyków. Spoczywający tu żołnierze byli prostymi ludźmi: siedmiu z nich to rolnicy, jeden - stolarz. Jednak nagrobna inskrypcja mówi sama za siebie: "Padli na polu chwały odpierając z granic państwa polskiego pod wodzą Józefa Piłsudskiego nawałę najeźdźców w latach 1918-1920".

Również późniejsza dziejowa burza rozpętana w 1939 r. pozostawiła po sobie żołnierskie mogiły na tutejszym cmentarzu. Jedną z nich jest znajdująca się niemal tuż przy bramie, mogiła czterech członków rodziny Krawczyków, którzy, jak głosi napis, byli ofiarami gestapo w czasie II wojny światowej.

Idąc dalej główną aleją odnajdziemy grób majora Jana Jaroszka - pochodzącego z Orszymowa szefa sztabu Zgrupowania "Chrobry II", odznaczonego Krzyżem Virtuti Militari, który oddał życie podczas powstania warszawskiego 15 sierpnia 1944 roku. W narożniku cmentarza spoczywa Jan Gajewski, żołnierz spod Monte Cassino. II wojnę światową przypomina jeszcze kilka grobów: rodzin Dębskich, Fabianowiczów, Sobańskich, Dąbrowów i innych, których losy znają tylko najbliżsi.

W ostatnich latach cmentarz został poszerzony o nową część otoczoną solidnym kamiennym ogrodzeniem i parking, położono chodniki z kostki brukowej i zamocowano daszek nad wejściem do kaplicy. Zostało usuniętych kilka drzew, które z racji starości zagrażały otoczeniu oraz zabezpieczono obróbką blacharską parkan wokół starej części cmentarza.

 

 

Rozważania

Liturgia z Gościem Niedzielnym
  • Jedyny wierny 
    „Od dnia, kiedy przodkowie wasi wyszli z ziemi egipskiej, do dnia dzisiejszego posyłałem do was wszystkie moje sługi, proroków, każdego dnia, bezustannie, lecz nie usłuchali Mnie ani nie nadstawiali uszu”. Jr 7, 25-26
  • Gdy człowiek nie chce wierzyć, nie uwierzy
    Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie; kto nie zbiera ze Mną, ten rozprasza. Łk 11,23
  • Strzeżmy pamięci
    "Tylko się strzeż bardzo i pilnuj siebie, byś nie zapomniał o tych rzeczach, które widziały twe oczy" (Pwt 4,9a).
  • Jezus nie przyszedł zmienić prawa. O jakie prawo Mu chodzi?
    Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Mt 5,18
  • Bóg z nami
    Proś dla siebie o znak od Pana, Boga twego, czy to głęboko w Otchłani, czy to wysoko w górze (Iz 7,11)

Goście na stronie

Naszą witrynę przegląda teraz 1 gość 

W diecezji

Gość w diecezji płockiej
  • Modlin. Pamiątki naszej wiary
    Parafianie ze wspólnoty św. Barbary w Modlinie-Twierdzy stworzyli wyjątkową wystawę. Można tam oglądać osobiste pamiątki, które są niczym relikwie - modlitewniki, obrazy, przedmioty kultu, ordery. To one, przez pokolenia, towarzyszyły rodzinom w drodze do Boga.
  • Płock. Czas na wsłuchiwanie się w Boży plan
    Trzynastu mężczyzn rozpoczęło tzw. okres propedeutyczny na drodze rozeznawania powołania do diakonatu stałego.
  • Sońsk. Współpracując z łaską
    Wielkopostne Zamyślenia Strażackie w Sońsku zgromadziły druhów z całego powiatu ciechanowskiego na wspólnej modlitwie i refleksji. Mszy św. w parafii Świętych Wita, Modesta i Krescencji przewodniczył ks. Andrzej Zakrzewski, diecezjalny duszpasterz strażaków, który podkreślił, że służba strażaka to nie tylko gotowość do gaszenia pożarów, ale także misja niesienia pomocy i budowania wspólnoty.
  • Aplikacja wskaże Ci drogę... na Mszę św.
    Od 19 marca parafie diecezji płockiej można znaleźć w aplikacji "Drogowskaz" - to mobilne narzędzie integrujące wiernych z Kościołem. Ułatwia ustalenie godzin Mszy św., spowiedzi i nabożeństw. Aplikacja działa już w połowie diecezji w Polsce i ma ponad 100 tysięcy użytkowników.
  • Jeden woreczek - trzy filary Wielkiego Postu
    Przez cały Wielki Post można wesprzeć misyjną inicjatywę "Twój woreczek z misją" i dołożyć finansową cegiełkę do budowy studni na Madagaskarze i w Zambii.